Gmina Brzostek

    Herb Gminy Brzostek

Gmina Brzostek umiejscowiona jest w obszarze zachodnim województwa podkarpackiego w powiecie dębickim.  Położona jest na pograniczu malowniczego Pogórza Ciężkowickiego i Strzyżowsko – Dynowskiego, które są rozdzielone przepływającą rzeką Wisłoką. Na zachód rozciągają się pasma Pogórza Ciężkowickiego o regularnym układzie grzbietów i równoleżnikowym przebiegu: Masyw Liwocza (Liwocz 561 m n.p.m, Mały Liwocz 463m, Rysowany Kamień 427m, Wiszowa 409m, i Gilowa Góra) oraz Wzgórza Dęborzyńskie (Zamczysko, 327m, Buczyna 350m, Dąbrowa 341m) oddzielające dolinę Wisłoki od Kotliny Jodłowskiej.  Na wschód od Brzostku rozciąga się Pogórze Strzyżowskie (nalezą do niego Płaskowyż Głobikówki, pasmo klonowej Góry i Wzgórza Januszkowickie) gdzie dominują wzniesienia układające się równolegle, a ich przebieg jest nieregularny.

W skład Gminy wchodzi 19 sołectw:

Bączałka, Bukowa, Głobikówka, Gorzejowa, Grudna Dolna, Grudna Górna, Januszkowice, Kamienica Dolna, Kamienica Górna, Klecie, Nawsie Brzosteckie, Opacionka, Przeczyca, Siedliska Bogusz, Skurowa, Smarżowa, Wola Brzostecka, Zawadka Brzostecka oraz Brzostek, gdzie znajduje się siedziba gminy.

Powierzchnia gminy zajmuje 122,62 km², a liczba ludności wynosi obecnie prawie  13 tyś mieszkańców.

Brzostek, gdzie znajduje się kilka małych zakładów przemysłowych oraz  koncentruje się handel i usługi stanowi centrum handlowo-usługowe dla okolicznych wiosek. Natomiast pozostałe wioski mają charakter typowo rolniczy.

Malownicze położenie oraz stanowiące ponad 25% obszaru gminy lasy stwarzają dogodne warunki dla rozwoju turystyki i agroturystyki. Cały obszar gminy Brzostek znajduje się w obszarze chronionego krajobrazu: na zachód od drogi krajowej nr 73 Wiśniówka – Jasło znajduje się w granicach Obszaru Chronionego Krajobrazu Pogórza Ciężkowickiego, a na wschód od drogi krajowej nr 73 Wiśniówka – Jasło w granicach Pogórza Strzyżowskiego.

 Na terenie gminy znajduje się utworzony 1993 roku Czarnorzecko – Strzyżowski Park Krajobrazowy, który w południowo-wschodniej części gminy obejmuje 1131 ha. Natomiast w 1995 roku utworzono rezerwat przyrody „Kamera” o powierzchni 38 ha, położony na terenie wsi Smarżowa. gdzie można podziwiać rzadkie okazy roślin takie jak: kłokoczka południowa, widłak gwieździsty, skrzyp olbrzymi, buławnik mieczolistny oraz bluszcz pospolity.

Gmina Brzostek to obszar atrakcyjny pod względem turystycznym nie tylko ze względu na walory krajobrazowe  i przyrodnicze, ale także na zabytki przeszłości do których należą kościoły liczne kaplice i kapliczki, zespoły dworsko-parkowe oraz cmentarze z okresu I Wojny Światowej

Zarys historyczny

Brzostek, wymieniany wśród posiadłości opactwa benedyktynów w Tyńcu, należy do najstarszych miejscowości województwa podkarpackiego, co potwierdzają dokumenty pisane w Krakowie. Najstarszy, określający ów miejscowość jako już zorganizowaną  gminę miejską pochodzi z 1367 roku. Prawa miejskie Brzostek utracił w  1934 roku, a zostały przywrócone  1 stycznia 2009 roku.

W Brzostku na początku XV w. utworzono parafię, istniała również szkoła parafialna, szpital i liczne bractwa. W 1474r miasto zostało spalone przez wojska węgierskie. W XV i XVI w Brzostek stał się znacznym ośrodkiem produkcji rzemieślniczej, a równie ważną rolę odgrywało rzemieślnictwo i hodowla bydła.  Po wojnach w XVII w ożywienie gospodarcze nastąpiło pod koniec XVIII w., na które miało wpływ m.in. osiedlanie się w tych stronach ludności żydowskiej zajmującej się głównie handlem i rzemieślnictwem.  Krwawe represje ze strony Niemców jakie spadły na mieszkańców podczas II wojny światowej przyczyniły się do znacznych start materialnych jak i liczebnych ówczesnej ludności. Dopiero w latach 70-tych XX wieku nastąpił ponowny rozkwit miejscowości.