Trasa rowerowa nr 2 „Brzostecką doliną Wisłoki” - trasa brązowa

Opis ogólny: Długość tej bardzo urozmaiconej trasy wynosi tylko 13,2 km i jest ona średnio trudna. Biegnie płaską doliną Wisłoki, dlatego strome podjazdy i podejścia stanowią niespełna 15% całej trasy. Dosyć duża różnorodność zabytków, pozwoli nam odnaleźć coś co może nas zainteresować. Opis szczegółowy: Wyruszamy: Brzostek – tablica informacyjna (przy ul. Mickiewicza); przekraczamy na przejściu dla pieszych ruchliwą drogą krajową nr 73 i obok budynku magistratu (siedziba Urzędu Gminy) wchodzimy w ul. Żydowską. Zjeżdżamy 50 m i widzimy okazały budynek ogrodzony metalową siatką:

1. Synagoga żydowska (ul. Żydowska) nazywana „bóźnicą”. zbudowana na początku XX w. na miejscu drewnianej synagogi. Budynek przebudowany w latach pięćdziesiątych. Niegdyś było to miejsce modlitwy ludności wyznania mojżeszowego; obok istniała też rytualna łaźnia. Żydzi osiedlali się w Brzostku w pierwszych latach XIX stulecia, w 1921 r. mieszkało ich 479 osób. Izraelicka gmina wyznaniowa Brzostek skupiała wówczas 20 okolicznych miejscowości i liczyła 745 mieszkańców. Los ich był bardzo tragiczny w czasie II wojny światowej. W sierpniu 1942 roku Niemcy wywieźli i rozstrzelali w lesie w Krajowicach wszystkich Żydów z brzosteckiego getta. Następnie przejeżdżamy ul. Zieloną, po 100 m dojeżdżamy do ul. Mysłowskiego, skręcamy w lewo i po 150 m widzimy po prawej stronie duży, parterowy, biały budynek, to:

2. Oficyna dworska (ul. M.N. Mysłowskiego) klasycystyczna powstała w XIX stuleciu. Budynek z cegły, prostokątny, parterowy, podpiwniczony, dach siodłowy, od frontu portyk wsparty na drewnianych słupach. Obok fundamenty zniszczonego pałacu. Wyruszamy dalej i po 50 m skręcamy w lewo ul. Gryglewskiego. Jedziemy cały czas prosto 600 m, początkowo po równinie, potem droga pnie się w górę. Żwirowana droga (200 m),doprowadza nas na wzniesienie, zwane niegdyś Winnicą, stąd rozpościerają się urocze widoki na Brzostek. Punkt widokowy –doskonała panorama Brzostku oraz doliny Wisłoki i potoku Słony od strony północnej. Dalej po prawej stronie wznosi się Pasmo Liwocza (561 m n.p.m.) – to najwyższe wzniesienie w okolicy należące do Pogórza Ciężkowickiego. Następnie patrząc na wprost i po lewej stronie widzimy Wzgórza (Działy) Januszkowickie i Gogołowskie. Na południu w oddali widać fragment pasma Magury. Zjeżdżamy ostrożnie tą samą drogą i po 600 m skręcamy w lewo w ul. Przedmieście. Po przejechaniu 800 m jesteśmy na skrzyżowaniu z ul. Szkotnia (uwaga znak STOP) i skręcamy w prawo. Jadąc ul. Szkotnia (200 m) mijamy  cmentarz:

3. Cmentarz Żydowski (ul. Szkotnia) - miejsce pochówku około 500 Żydów. Zniszczony w czasie okupacji hitlerowskiej, po wojnie zdewastowany. Po przejechaniu dalszych 200 m, po prawej stronie drogi zobaczymy na małej skarpie metalowy krzyż to:

4. Cmentarz choleryczny (ul. Szkotnia). Obelisk - metalowy krzyż i kamień, miejsce pochówku 10 osób zmarłych na cholerę w 1831 r. Spod obelisku jedziemy dalej tą samą ulicą i po 50 m skręcamy w lewo w ul. Stara Droga. Nazwa ta informuje nas, że jesteśmy na średniowiecznym szlaku prowadzącym do Pilzna. Obecnie ta płaska droga jest wyłożona nową nawierzchnią asfaltową. Jadąc wygodnie podziwiamy fragment doliny Wisłoki i okoliczne wzniesienia. Po pokonaniu 1200 m zobaczymy zabytkowy obiekt:

5. Kapliczka słupowa (ul. Stara Droga) z połowy XVIII w. zbudowana z kamienia (obecnie otynkowana). Pełniła również rolę słupa granicznego między posiadłościami opactwa tynieckiego, a dobrami szlacheckimi. Z tym miejscem związane są liczne legendy o ukrytych skarbach. Mijamy powyższą kapliczkę i jesteśmy w Zawadce Brzosteckiej. W odległości 200 m skrzyżowanie, a po prawej stronie znajduje się okazały obiekt:

6. Dwór Długoszewskich z końca XVIII stulecia. W 1916 r. przebudowany, nadano mu wygląd eklektyczny, założony na kształt litery L. Od strony północno-wschodniej ma oszkarpowane naroże. Ten parterowy i podpiwniczony budynek otaczają resztki parku dworskiego. Przez skrzyżowanie jedziemy prosto wąską asfaltowaną drogą ok. 500 m. Potem wjeżdżamy w polną dróżkę i po przejechaniu 500 m zobaczymy inną dróżkę prowadzącą w bok, obok słup transformatorowy. Na prawo na skraju lasu zauważymy kamienny pomnik. Idziemy na stromą górę ścieżką między domami i polami (ok. 300 m). Od pomnika prowadzą pozostałości kamiennych schodów do położonej na zboczu wzgórza małej nekropolii, którą warto dokładnie obejrzeć, to:

7. Cmentarz wojskowy z I wojny światowej nr 226 (Zawadka Brzostecka). Zbudowany w 1916 r. wg projektu por. G. Rossmanna. Pochowani są tam żołnierze polegli w czasie „bitwy o Brzostek” w maju 1915 r. w ramach tzw. „operacji gorlickiej”. To jeden z najpiękniejszych cmentarzy w okolicy, położony na zboczu łagodnego wzniesienia. Prowadzą do niego kamienne schody, a w najwyższej jego części znajduje się monumentalny krzyż z piaskowca. Na pow. 1015 m2 spoczywa 137 żołnierzy austro - węgierskich i rosyjskich. Wracamy tą samą ścieżką i podziwiamy dolinę Wisłoki oraz pasmo Liwocza. Po zejściu dojeżdżamy (50 m) do drogi krajowej nr 73. Ostrożnie włączamy się do ruchu i po przejechaniu 200 m skręcamy w lewo na drogę do Przeczycy. Jedziemy tą szosą prawie 2,3 km przejeżdżając przez most na Wisłoce. Potem mijamy skrzyżowanie dojeżdżamy do okazałego budynku, to:

8. Dwór Kaczorowskich w Przeczycy zbudowany pod koniec XIX stulecia w stylu eklektycznym. Zadbany budynek piętrowy (obecnie Szkoła Podstawowa), od strony frontowej ozdobny portyk. W sąsiedztwie zachował się murowany spichlerz, a wokół dworu resztki parku krajobrazowego z figurą Matki Bożej na kamiennym postumencie z 1920 r. Następnie zjeżdżamy ulicą w dół, w stronę świątyni położonej na sąsiednim pagórku to:

9. Sanktuarium Matki Bożej Przeczyckiej. Parafia w Przeczycy powstała pod koniec XIV w. Obecna trzynawowa, neogotycka świątynia została wzniesiona w latach 1904-1906. W jej wnętrzu znajduje się historyczne wyposażenie z XVIII-XIX w. Najcenniejszym zabytkiem jest Cudowna Figura Matki Bożej umieszczona w ołtarzu głównym. Figura pochodzi z końca XV stulecia, a wielowiekowy kult Matki Bożej Przeczyckiej został zwieńczony koronacją w 1925 r., a potem rekoronacją w 1975 r. dokonaną przez kardynała Karola Wojtyłę. Uroczyste odpusty odbywają się 15 sierpnia, które gromadzą licznych pielgrzymów z okolicznych miejscowości. Po zwiedzeniu kościoła udajemy się na pobliski cmentarz parafialny, gdzie w jego starej części znajduje się:

10. Cmentarz wojskowy z I wojny światowej nr 228 w Przeczycy. Na powierzchni 171 m2 znajduje się jeden grób masowy i 39 pojedynczych. Ozdobna brama wejściowa, w tylnej ścianie półkolista kamienna ściana z tablicą inskrypcyjną i krzyżem. Udajemy się następnie szosą do Skurowej. Najpierw zjazd (300 m), później długi, stromy podjazd (1300 m) i zbliżamy się do skrzyżowania, które przejeżdżamy łukiem lekko w lewo. Po 500 m mijamy piętrowy dom z cegły (po lewej stronie), skręcamy w żwirowaną drogę i osiągamy punkt widokowy w Skurowej, ukazuje się doskonała panorama Doliny Wisłoki od lewej strony widać Zawadkę, Brzostek i Klecie. W oddali pasmo Klonowej Góry i najwyższe szczyty Pogórza Strzyżowskiego – Bardo (534 m n.p.m.) i Chełm (528 m n.p.m.). Wracamy do drogi asfaltowej, stromy zjazd na odcinku 600 m do - prowadza nas do skrzyżowania. Skręcamy w lewo (droga w prawo prowadzi do Błażkowej, a dalej do Góry Liwocz), po kilkudziesięciu metrach zobaczymy po lewej stronie:

11. „Skałki” w Skurowej u podnóża rzeki Wisłoki – najokazalsze skalne obiekty w Gminie Brzostek. Warto dodać, że w 1916 r. pobierano stąd kamień wykorzystywany do budowy cmentarzy wojskowych. Droga prowadzi nas do mostu na Wisłoce, a następnie do centrum Brzostku. Po lewej stronie na budynku Domu Kultury zauważymy:

12. Tablicę upamiętniającą pacyfikację Brzostku dokonaną przez Niemców 20 czerwca 1944 r. Wmurowano ją w 1987 r., a na niej umieszczono nazwiska ofiar. W pobliżu po lewej stronie przy skrzyżowaniu ul. 20-go Czerwca i ul. Mickiewicza znajdujemy:

13. Kapliczkę słupową - pomnik. Obelisk z XVII lub XVIII w. wzniesiony na mogiłach mieszczan pomordowanych przez wojska Rakoczego w 1657 r. lub w czasie trzeciej wojny północnej przez Szwedów. Stąd już tylko 200 m i znajdujemy się na Brzosteckim Rynku.