Opis ogólny: Szlak należy do trudnych ze względu na długość – około 38 km, dużą różnicę wzniesień oraz fragmenty o nie najlepszej nawierzchni. Daje za to piękne i niepowtarzalne widoki z trzech dużych wzniesień. Trasa swoim zasięgiem obejmuje wszystkie cmentarze z I wojny światowej, a jest ich na terenie gminy Brzostek aż dwanaście. Tak jak „Mała pętla” tak i „Duża pętla” może być ciekawym tematem na wycieczkę historyczną dla młodzieży szkolnej. Opis szczegółowy: Początek trasy Brzostek – tablica informacyjna (przy ul. Mickiewicza). Wjeżdżamy w Rynek, następnie skręcamy w lewo w ul. Szkolną, trzymamy się oznakowań czyli koloru czerwonego na szczycie wzniesienia po przejechaniu 0,5 km cmentarz parafialny, a na jego skraju:
1. Cmentarz wojskowy z I wojny światowej nr 223; mogiła zbiorowa o powierzchni 26 m2 , otoczona rurami stalowymi na niskich, betonowych słupkach. Z przodu duży krzyż na betonowym cokole z inskrypcjami o liczbie pochowanych; 42 żołnierzy z 18, 21, 36 i 69 pułku piechoty z armii austro-węgierskiej.
2. Cmentarz wojskowy z I wojny światowej nr 224; mogiła zbiorowa, podobnej konstrukcji do wcześniejszej (nr 223) o większej powierzchni (52 m2 ). Pochowanych 97 żołnierzy z 18, 21, 36 i 69 pułku piechoty armii austro-węgierskiej.
3. Cmentarz wojskowy z I wojny światowej nr 225; duża mogiła zbiorowa projektu G. Rossmana. Obiekt na planie trapezu, o powierzchni 235 m2 , otoczony metalowymi kratami na niskich kamiennych słupach. Wysoki, kamienny pomnik centralny z kutym krzyżem na szczycie i piękną płaskorzeźbą głowy Chrystusa w koronie cierniowej. Pochowanych 65 żołnierzy armii austro-węgierskiej i 97 rosyjskich. Następnie podążamy główną aleją cmentarza, idąc rozglądamy się na boki, gdyż możemy zobaczyć zabytkowe pomniki, a także mogiły żołnierzy z II wojny światowej. Wychodzimy tylną bramą. Wsiadamy na rower i po kilkudzisięciu metrach dojeżdżamy do krzyżówki z ul. Słoneczną, trzymając się szlaku skręcamy w prawo, po 200 m droga doprowadzi nas do skrzyżowania, gdzie skręcamy w lewo. Jedziemy ul. Węgierską (tak jak trasą zieloną „Małą pętlą”), po przejechaniu 1200 m z lewej wzniesienie cmentarne otoczone kamiennym murem:
4. Cmentarz wojskowy z I wojny światowej nr 220; cmentarz na planie prostokąta, otoczony pełnym murem. Kuta brama wejściowa. Na mogiłach niskie, betonowe stele z krzyżami żeliwnymi czterech typów. Na powierzchni 825 m2 , pochowanych ponad 250 żołnierzy w 2 mogiłach zbiorowych i 188 pojedynczych. Po stromym zejściu z cmentarza trasa czerwona rozdziela się z trasą zieloną, ruszamy w lewo, objeżdżamy cmentarz (na wzniesieniu od strony południowo-wschodniej wyryta data budowy cmentarza). Krótki zjazd w prawo, następnie pokonujemy wzniesienie ul. Południową, jedziemy i po 1700 m jesteśmy na skrzyżowaniu gdzie skręcamy w prawo (łącząc się ze szlakiem granatowym). Droga asfaltowa doprowadzi nas po 1600 m do skrzyżowania dróg Klecie-Frysztak. Skręcamy w prawo i już po 100 m za mostem skręcamy w lewo. Następne skrzyżowanie przejeżdżamy na wprost kierując się cały czas na południe przez 500 m, dojeżdżamy do bardzo stromego podjazdu, z którym zmagamy się przez około 2 km. Przed wjazdem do lasu patrząc w stronę północną (w tył), możemy podziwiać piękną panoramę punkt widokowy – w oddali widoczna: Góra Klonowa (454,1m n.p.m.), Góra Bardo (533,8 m n.p.m.). Na samym wzniesieniu skręcamy w prawo (w drogę żwirową) i po 800 m dojeżdżamy do cmentarza:
5. Cmentarz wojskowy z I wojny światowej nr 217, w Januszkowicach; obiekt na planie prostokąta, otoczony betonowymi słupkami. W ścianie tylnej półkolisty występ z pełnego muru, otaczający kuty krzyż na betonowym cokole. Pośrodku 7-metrowy betonowy krzyż z tablicą inskrypcyjną. Na powierzchni 979 m2 , pochowano 114 żołnierzy armii austrowęgierskiej oraz 113 Rosjan w mogiłach pojedynczych. Stąd kierujemy się na prawo na zachód podziwiając piękną panoramę punkt widokowy; z prawej strony Klecie i na wzniesieniu Brzostek, na wprost Góra Liwocz (562,1 m n.p.m.) z widocznym krzyżem. W razie potrzeby możemy skorzystać z dwóch zjazdów w kierunku Kleci (po 900 m i 1400 m od cmentarza). Jadąc dalej z prawej strony mijamy przekaźnik sieci komórkowej, drogą asfaltową skręcamy w lewo następnie w prawo i zjeżdżamy 700 m bardzo stromym zjazdem w kierunku miejscowości Bukowa Budy. Na skrzyżowaniu skręcamy w prawo. Zjeżdżamy jeszcze kolejne 500 m, następnie krótki podjazd, z prawej wyłoni się kaplica pw. Przemienienia Pańskiego. Jedziemy powoli, a po kolejnych 400 m dojeżdżamy do drogi krajowej Jasło-Brzostek-Pilzno, skręcamy w prawo i najlepiej ze względu na duży ruch jedziemy chodnikiem. Po 200 m mijamy kaplicę następnie po 500 m po prawo tablica informacyjna o położeniu cmentarza wojskowego nr 218. Znajduje się on na stromym zboczu w odległości 300 m za domostwem:
6. Cmentarz wojskowy z I wojny światowej nr 218 w Bukowej; zajmuje pow. 7200 m2 . Jest to największy pod względem powierzchni obiekt okręgu. Posiada on układ rozproszony. Tarasowe pola grobowe połączone są krętymi ścieżkami. Duży centralny obelisk z kamienia z krzyżem łacińskim na szczycie. Żołnierzy austriackich i rosyjskich pochowano w 158 pojedynczych mogiłach. Po powrocie do drogi krajowej jedziemy nadal trzymając się blisko pobocza (duże niebezpieczeństwo! brak chodników), mijamy kaplicę słupową (200 m), krzyż przydrożny (700 m) zaś po kolejnych 400 m z lewej widoczne są wyrobiska żwirowe „stawy”. Za skrzyżowaniem warto zjechać na chodnik. Po lewej stronie zostawiamy szkołę średnią. Pora na rekonesans przejechaliśmy około 15,7 km. Jesteśmy w połowie trasy, w tym miejscu możemy ze względu na zmęczenie pozostawić drugą część na kolejną wycieczkę. Jeśli mamy dość sił ruszamy poza Dom Ludowy drogą krętą, po przejechaniu 600 m po prawej zobaczymy dom, za nim w głębi między polami cmentarz:
7. Cmentarz wojskowy z I wojny światowej nr 221; duża mogiła zbiorowa o powierzchni 50 m2 , otoczona parami stalowych rur na niskich betonowych słupkach. Z tyłu betonowy krzyż łaciński ze stalową glorią. Na podstawie tablica inskrypcyjna z napisem: „31 żołnierzy austro-węgierskich, którzy polegli pod Brzostkiem w maju 1915 r.” Po powrocie na drogę krajową jedziemy w kierunku centrum Brzostku (w lewo). Po około 700 m znów skręcamy w lewo. Jeśli nie robiliśmy przerwy wcześniej to mamy teraz możliwość zjeść i odpocząć punkt gastronomiczny; „Restauracja AMA”. Dalsza część trasy prowadzi ul. Równie. W trakcie jazdy możemy podziwiać, patrząc w prawo panoramę Brzostku. Po ostrym zakręcie w prawo za zabudowaniami po przejechaniu 1 km wyłoni się cmentarz:
8. Cmentarz wojskowy z I wojny światowej nr 222; duża mogiła zbiorowa w podobnym stylu jak opisana wcześniej. Na ścianie czołowej krzyż łaciński ze stylizowaną koroną cierniową i tablica inskrypcyjna: „46 żołnierzy austro-węgierskich, którzy polegli pod Brzostkiem w maju 1915 r.” Powierzchnia 72 m2 . Ruszamy (z prawej panorama Brzostku z lewej wzniesienia Skurowej), po 400 m skręcamy w lewo i po kolejnych 400 m przejeżdżamy most na rzece Wisłoka (niegdyś istniała tutaj przeprawa promowa dla pieszych i pojazdów). Przy wjeździe na most z prawej strony pamiątkowa tablica z datą budowy. Skręcamy w lewo jedziemy u podnóży gór, po prawej stronie widoczne „skałki” po 600 m skręt w prawo. Czeka nas ostry podjazd, po przejechaniu 600 m zalecamy odpocząć, punkt widokowy; należy podejść kilkadziesiąt metrów w prawo by zobaczyć piękną panoramę Brzostku. Po kolejnych 600 m skręcamy na skrzyżowaniu w lewo za Dom Ludowy w kierunku Błażkowej i po przejechaniu około 1,5 km zauważymy cmentarz:
9. Cmentarz wojskowy z I wojny światowej nr 229 w Skurowej; o powierzchni 181 m2 ogrodzony metalowymi rurami na kamiennych słupkach. W tylnej ścianie duży, betonowy krzyż łaciński ze stylizowaną koroną cierniową. Na jego cokole tablica inskrypcyjna. Na mogiłach betonowe stele z żeliwnymi krzyżami maltańskimi i lotaryńskimi na licach. Wracamy do skrzyżowania i skręcamy w lewo - kierunek Przeczyca. Uważamy na stromy zjazd na odcinku 1300 m, następnie krótki podjazd 300 m z lewej widoczna kaplica przy wejściu na cmentarz parafialny Przeczycy, gdzie w głębi z lewej strony znajduje się cmentarz:
10. Cmentarz wojskowy z I wojny światowej nr 228 w Przeczycy; według projektu por. Rossmana. Mogiła na powierzchni 171 m2 mieści jeden grób masowy i 39 pojedynczych. Cmentarz na planie prostokąta. Ozdobna brama wejściowa, w tylnej części półkolista ściana z tablicą inskrypcyjną i krzyżem. Przejeżdżając przez Przeczycę z prawej widzimy Sanktuarium Matki Boskiej Przeczyckiej, po 500 m skręcamy w prawo w niedalekiej odległości przejeżdżamy przez rzekę Wisłokę. Warto wspomnieć, że pierwszy most zbudowano tu w 1910 r., a został on wysadzony w czasie działań wojennych I wojny światowej. Po 1800 m dojeżdżamy do drogi krajowej, jedziemy w prawo około 200 m, gdzie skręcamy w lewo, dojazd z dojściem około 300 m, na skraju lasu odnajdziemy cmentarz:
11. Cmentarz wojskowy z I wojny światowej nr 226 w Zawadce Brzosteckiej; powstały w 1916 r. według projektu G. Rossmana. W najwyższej części monumentalny krzyż z piaskowca. Na pow. 1015 m2 spoczywa 137 żołnierzy austro-węgierskich i rosyjskich. Przed wejściem kamienna kapliczka wskazująca początek alejki cmentarnej.
Po powrocie na drogę krajową jedziemy w lewo blisko 800 m do kolejnego skrzyżowania (najlepiej chodnikiem-droga bardzo ruchliwa). Skręcamy w lewo i po 200 m przejeżdżamy przez krzyżówkę, z lewej strony zostawiamy zabytkowy dwór Długoszewskich i resztki parku. Następnie musimy pokonać stromy podjazd na odcinku 1800 m. Po drodze mijamy kaplicę oraz punkt widokowy – za nami panorama Brzostku. Na wzniesieniu i skrzyżowaniu kierujemy się na wprost drogą żwirową przez około 600 m, następnie skręcamy w prawo w jar leśny, jeszcze 300 m i z lewej z drzew „wyłoni się” cmentarz:
12. Cmentarz wojskowy z I wojny światowej nr 227 w Gorzejowej; obiekt o nieregularnym kształcie. Wysoki centralny krzyż drewniany na betonowym postumencie z inskrypcją, otoczony kutym ogrodzeniem. Na powierzchni 1127 m2 znajduje się 159 mogił pojedynczych i 10 zbiorowych. Następnie powrót do skrzyżowania, jedziemy w lewo w kierunku Siedlisk, po 800 m skręcamy w prawo w drogę żwirową gdzie, przez 1400 m zjeżdżamy w kierunku Brzostku; podziwiając piękną panoramę. Na skrzyżowaniu skręcamy w prawo w ul. Szkotnia, kierując się do centrum. Po przejechaniu około 1 km na zboczu z lewej strony, mijamy młyn, krzyż wskazujący mogiłę zmarłych na cholerę (1831 r.). Jadąc dalej po około 600 m dojeżdżamy do drogi krajowej, skręcamy w lewo kierując się do Rynku.
